شماره نظریه : 7/1403/768

استعلام :

چنانچه دادگاه تشخیص دهد مسؤولیت تضامنی موضوعیت ندارد و مسؤولیت صرفاً بر عهده یکی از خواندگان است و دیگر خواندگان مسؤولیتی ندارند، چه تصمیمی باید اتخاذ کند؟ در فرضی که دادگاه تشخیص دهد مسؤولیت تضامنی متوجه دو نفر از خواندگان است و شخص سوم مسؤولیتی ندارد، نوع تصمیم دادگاه چیست؟

نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه :

در فرض سؤال که محکومیت تضامنی چند شخص به پرداخت مبلغ مورد خواسته درخواست شده است، دادگاه با لحاظ عمومات حاکم و احراز حدود مسؤولیت هر یک از خواندگان، فقط حکم بر محکومیت خواندگانی صادر می‌کند که آنها را مسؤول پرداخت به نحو تضامنی می‌داند و نسبت به اشخاصی که فاقد چنین مسؤولیتی هستند و یا دعوا متوجه آنها نیست، حسب مورد به صورت شکلی یا ماهوی دعوا را مردود اعلام می‌کند. بدیهی است در فرض سؤال، صدور حکم به مسؤولیت تضامنی صرفاً در صورتی امکان‌پذیر است که دادگاه مسؤولیت بیش از یکی از خواندگان را به نحو تضامن احراز کند.

لازم به ذکر است در مواردی که قانونا مسئولیت تضامنی مبنا قرار دارد مانند مسئولیت ضامنین در اسناد تجاری می‌توان از این استدلال استفاده نمود.