دعوی تعدیل قرارداد یکی از مباحث مهم در حقوق قراردادها است که معمولاً در شرایطی مطرح می‌شود که یکی از طرفین، به دلیل تغییرات غیرقابل پیش‌بینی در اوضاع اقتصادی یا شرایط اجرایی، قادر به اجرای مفاد قرارداد با شرایط اولیه نیست.
در این مقاله، انواع تعدیل قرارداد (قراردادی، قانونی و قضایی) را به زبان ساده بررسی می‌کنیم تا بدانید در چه شرایطی می‌توانید از دادگاه بخواهید قرارداد را تعدیل کند.
انواع تعدیل قرارداد در حقوق ایران
1. تعدیل قراردادی
در این نوع، طرفین هنگام تنظیم قرارداد یا در حین اجرای آن، توافق می‌کنند که مفاد قرارداد بر اساس شرایط اقتصادی یا شاخص‌هایی مثل نرخ ارز، طلا یا تورم، تعدیل شود.
2. تعدیل قانونی
در برخی موارد قانون به‌صراحت اجازه تعدیل می‌دهد. مثلاً:
ماده ۲۷۷ قانون مدنی: امکان تقسیط یا مهلت پرداخت بدهی
قانون روابط موجر و مستأجر: تعدیل اجاره‌بها
قانون دریایی: تعدیل قراردادهای خاص مانند نجات دریایی
3. تعدیل قضایی
در شرایط خاص مانند بحران اقتصادی، جنگ، تحریم یا تغییرات فاحش در قیمت‌ها، اگر قرارداد تعدیل نشده و توافقی هم حاصل نشود، امکان درخواست تعدیل قضایی قرارداد از دادگاه وجود دارد.
البته در حقوق ایران، تعدیل قضایی قرارداد تنها در موارد نادر پذیرفته می‌شود و نیازمند اثبات عواملی چون:
وقوع حادثه غیرقابل پیش‌بینی
ایجاد عسر و حرج یا ضرر شدید برای یکی از طرفین
عدم امکان اجرای قرارداد با شرایط اولیه
چه زمانی می‌توان دعوای تعدیل قرارداد مطرح کرد؟
- زمانی که قرارداد بلندمدت است
- شرایط اقتصادی یا سیاسی به‌شدت تغییر کرده
- اجرای قرارداد باعث ضرر سنگین یا عسر و حرج می‌شود
- راه‌حل توافقی بین طرفین وجود ندارد
نمونه‌هایی از تعدیل قرارداد
تعدیل پرداخت اقساط مهریه بر اساس نرخ تورم
افزایش اجاره‌بها با توجه به افزایش شاخص تورم
تعدیل مبلغ قراردادهای پیمانکاری در شرایط تحریم یا افزایش قیمت مصالح
مشاوره حقوقی تلفنی در زمینه دعوی تعدیل قرارداد
اگر در حال حاضر با مشکل اجرای قرارداد روبرو هستید یا احساس می‌کنید مفاد قرارداد برای شما ناعادلانه شده است، ما در کنار شما هستیم.
جهت دریافت مشاوره حقوقی تلفنی تخصصی درباره دعوی تعدیل قرارداد، با ما تماس بگیرید.
