اعسار از پرداخت محکوم‌به چیست؟ بررسی کامل حقوقی با وکیل اعسار در مشهد
یکی از موضوعات رایج در پرونده‌های حقوقی، به‌ویژه در دعاوی مالی، بحث اعسار از پرداخت محکوم‌به است. بسیاری از افراد پس از صدور حکم قطعی و الزام به پرداخت وجه، به‌دلیل ناتوانی مالی قادر به اجرای حکم نیستند. در چنین شرایطی، قانونگذار امکان طرح دادخواست اعسار را پیش‌بینی کرده تا شخص محکوم‌علیه بتواند در قالب اقساط، بدهی خود را بپردازد. در این مقاله، با جزئیات حقوقی اعسار، مراحل دادرسی، مدارک لازم و نقش وکیل اعسار در مشهد آشنا می‌شویم.
مفهوم اعسار از پرداخت محکوم‌به در قانون
واژه «اعسار» در لغت به معنای ناتوانی در پرداخت است. طبق ماده ۵۰۴ قانون آیین دادرسی مدنی، معسر کسی است که به‌دلیل نداشتن دارایی کافی یا عدم دسترسی به مال خود، نتواند بدهی یا هزینه دادرسی را پرداخت کند. در واقع، اگر شخصی پس از صدور حکم قطعی (مثلاً محکومیت به پرداخت وجه، دیه، مهریه یا اجرت‌المثل) توان پرداخت یک‌جای آن را نداشته باشد، می‌تواند دادخواست «اعسار از پرداخت محکوم‌به» تقدیم کند.
مثال کاربردی:
فرض کنید شخصی به پرداخت 300 میلیون تومان محکوم شده، اما توان پرداخت نقدی آن را ندارد. در این صورت می‌تواند با طرح دادخواست اعسار، تقاضای پرداخت اقساطی بدهد.
مراحل طرح دادخواست اعسار از پرداخت محکوم‌به
- تهیه و تنظیم دادخواست اعسار مطابق ماده ۵۰۵ قانون آیین دادرسی مدنی
- ارائه دادخواست از طریق دفاتر خدمات الکترونیک قضایی
- ضمیمه کردن استشهادیه محلی (حداقل دو شاهد واجد شرایط)
- ارجاع پرونده به دادگاه و تعیین وقت رسیدگی
- استماع اظهارات شهود و بررسی مدارک مالی توسط قاضی
- صدور حکم مبنی بر پذیرش اعسار و تعیین مبلغ و تعداد اقساط
مدارک مورد نیاز برای اثبات اعسار
- استشهادیه محلی با امضا و مشخصات حداقل دو شاهد
- مدارک شغلی و درآمدی (در صورت اشتغال)
- پرینت حساب‌های بانکی برای اثبات نداشتن موجودی کافی
- مدارک مربوط به بدهی‌ها، اجاره‌نامه منزل، یا هزینه‌های جاری زندگی
توجه داشته باشید که اگر شخصی در گذشته دادخواست اعسار داده و پذیرفته شده باشد، برای طرح مجدد باید دلایل جدید ارائه دهد. همچنین در صورت اثبات تمکن مالی بعد از صدور حکم اعسار، طلبکار می‌تواند تقاضای لغو حکم اعسار را داشته باشد.
نقش وکیل اعسار در مشهد در موفقیت پرونده
بهره‌مندی از وکیل اعسار در مشهد باعث می‌شود مسیر پرونده با دقت بیشتری پیش رود. وکیل متخصص می‌داند چه مدارکی برای اثبات ناتوانی مالی مؤثر است و چگونه باید استشهادیه تنظیم شود. همچنین وکیل می‌تواند با تنظیم لایحه دفاعیه قوی، از موکل خود در برابر ادعاهای طلبکار دفاع کند. حضور وکیل در جلسات رسیدگی نیز احتمال صدور رأی منصفانه‌تر را افزایش می‌دهد.
توصیه حقوقی:
اگر واقعاً توان پرداخت بدهی را ندارید، هرگز بدون مشورت با وکیل اقدام نکنید؛ چراکه اشتباه در تنظیم دادخواست یا شهادت شهود ممکن است منجر به رد اعسار شود.
نحوه تقسیط بدهی پس از پذیرش اعسار
در صورت پذیرش اعسار، دادگاه مبلغی را به عنوان پیش‌پرداخت تعیین کرده و مابقی را در قالب اقساط مشخص می‌کند. تعداد و مبلغ اقساط با توجه به وضعیت مالی محکوم‌علیه، میزان بدهی و نظر قاضی تعیین می‌شود. در صورت تأخیر در پرداخت اقساط، طلبکار می‌تواند تقاضای لغو تقسیط را مطرح کند.
نکته کلیدی:
دادخواست اعسار باید ظرف ۳۰ روز از زمان ابلاغ اجراییه ثبت شود؛ در غیر این صورت، ممکن است بازداشت به دلیل عدم پرداخت در انتظار محکوم‌علیه باشد.
برای مشاوره حقوقی با شماره تلفن 09156952022 تماس بگیرید
وکیل دانیال تمیزالنیا
