مطالبه مهریه از ترکه: راهنمای کامل

مهریه، یکی از حقوق مالی و شرعی زن در عقد دائم است که به محض جاری شدن عقد، زن مالک آن می‌شود. در صورت فوت زوج، این حق از بین نمی‌رود و زن می‌تواند مهریه خود را از ترکه (اموال و دارایی‌های) متوفی مطالبه کند. این مقاله به بررسی جوانب مختلف مطالبه مهریه از ترکه می‌پردازد.

مهریه، دین ممتاز

بر اساس ماده ۴۲۸ قانون امور حسبی و همچنین ماده ۲۲۶ قانون مدنی، مهریه به عنوان یک دین ممتاز بر سایر دیون متوفی تلقی می‌شود. این بدان معناست که قبل از تقسیم ترکه میان وراث، ابتدا باید دیون ممتاز از جمله مهریه، از اموال متوفی پرداخت شود. این امتیاز، جایگاه ویژه‌ای به مهریه در میان بدهی‌های متوفی می‌بخشد.

مراحل قانونی مطالبه مهریه از ترکه

برای مطالبه مهریه از ترکه، لازم است مراحل قانونی زیر طی شود:

1. دریافت گواهی فوت و گواهی انحصار وراثت: اولین قدم، ارائه گواهی فوت متوفی و سپس درخواست گواهی انحصار وراثت از شورای حل اختلاف آخرین محل اقامت متوفی است. این گواهی مشخص می‌کند چه کسانی ورثه متوفی هستند.
2. ارسال اظهارنامه: زوجه می‌تواند با ارسال یک اظهارنامه رسمی به ورثه متوفی، مهریه خود را مطالبه کند. این اظهارنامه به صورت رسمی اطلاع‌رسانی می‌کند که زوجه قصد مطالبه مهریه را دارد.
3. تقدیم دادخواست به دادگاه صالح: در صورتی که ورثه به صورت مسالمت‌آمیز مهریه را پرداخت نکنند، زوجه باید دادخواست مطالبه مهریه را به دادگاه خانواده تقدیم کند. مدارک لازم شامل عقدنامه، گواهی فوت، گواهی انحصار وراثت و در صورت وجود، اظهارنامه ارسالی است.
4. معرفی اموال متوفی: زوجه باید اموال و دارایی‌های متوفی را به دادگاه معرفی کند تا پس از رسیدگی و صدور حکم، مهریه از محل آن اموال پرداخت شود.
5. توقیف اموال (در صورت نیاز): در صورت بیم تبانی ورثه برای انتقال اموال و تضییع حقوق زوجه، می‌توان از دادگاه درخواست توقیف اموال متوفی را قبل از صدور حکم قطعی کرد.

نکات مهم حقوقی

• عدم محدودیت زمانی: حق مطالبه مهریه، با فوت زوج از بین نمی‌رود و محدودیت زمانی خاصی برای مطالبه آن وجود ندارد.
• مهریه عندالمطالبه یا عندالاستطاعه: نوع مهریه (عندالمطالبه یا عندالاستطاعه) در مطالبه از ترکه تاثیری ندارد و در هر دو صورت، زن می‌تواند مهریه خود را مطالبه کند.
• سهم‌الارث زن: مطالبه مهریه، جدای از سهم‌الارث زن از ترکه است. زن علاوه بر مهریه، سهم‌الارث خود را نیز از باقیمانده ترکه دریافت خواهد کرد.
• تعداد ورثه و نوع اموال: تعداد ورثه و نوع اموال متوفی (منقول یا غیرمنقول) ممکن است بر پیچیدگی و طولانی شدن روند دادرسی تاثیر بگذارد.

نقش وکیل متخصص

با توجه به پیچیدگی‌های حقوقی و مراحل اداری مطالبه مهریه از ترکه، بهره‌مندی از مشاوره و وکالت یک وکیل متخصص در امور خانواده و ارث می‌تواند به تسریع و تسهیل روند دادرسی و احقاق حقوق زوجه کمک شایانی کند. وکیل با آگاهی از قوانین و رویه‌های قضایی، می‌تواند بهترین راهکارها را ارائه دهد و از تضییع حقوق موکل خود جلوگیری نماید.